Perthes Hastalığı Nedir?

Perthes hastalığı, uyluk (femur) kemiğinin kalça eklemini yapan baş kısmında kan dolaşımının bozulmasına bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. Uyluk kemiğinin küreye benzer yuvarlak baş kısmı kemiği canlılığını yitirir. Etkilenen damarın büyüklüğüne bağlı olarak femur başının etkilenen kısmının büyüklüğü değişir. Femur kemiğinin canlılığının yitirmiş olan baş kısmı zamanla yumuşar ve deforme olur. Deformasyon sürecinde vücut bu ölü kemik bölgesini ortadan kaldırıp yeni sağlıklı kemik oluşturur (iyileşme sürecini başlatır). Yıllar süren iyileşme sürecinin sonunda kemik dokusu tamamen iyileşir.  

Sıklıkla 4-8 yaşlarında gelişen perthes hastalığının kesin sebebi bilinmemektedir. Ailesinde perthes olan çocuklarda rastlanma ihtialinin fazla olması genetik yatkınlığa işaret eder. Hiperaktif çocuklarda hastalık sıklığı artmıştır.

Tanı: Hastalığın ilk bulgusu kalça ağrısıdır. Diz ağrısı, topallama gibi şikayetler ile başvuran hastalar da vardır. Çekilen röntgen tanı için yeterlidir. Hastalığın erken evresinde röntgen tamamen normal olabilir. Uygulanan basit tedaviler ile kalça ağrısının devam etmesi halinde ek görüntüleme yapılarak tanı konulabilir.

Tedavi:

Tedavi seçenekleri periyodik takipten kemik cerrahi tedavisine kadar değişir. Hangi tedavinin uygulanacağına seçiminde hastanın yaşı, hastalığın ağırlığı ve seyrine göre karar verilir. 6 yaşından küçük çocuklar için takip etmek genellikle yeterli olmaktadır. Hastanın yürümesi kısıtlanmaz ancak sportif aktivitelerde düzenleme yapılır. Takipte kalça hareketlerinin bozulması ve radyolojik değerlendirmede kötüleşme görülmesi durumunda ilave tedaviler gündeme gelmektedir.

6 yaş üstü çocuklarda tedavide cerrahi uygulama gerekliliği artar.

Takip ve tedavi sürecinde kalça ekleminin hareketlerinin açık olması ve gerekirse fizik tedavi ile desteklenmesi çok önemlidir. Tedavinin amacı hastalık sürecini tamamladığında femur başı şeklinin yuvarlaklığını korumasıdır. Aktif hastalık sürecinde kalça hareketlerinin korunması bu amaca yöneliktir. Hareketlerin kısıtlanması veya radyolojik bozulmanın oluşması durumunda kalça yuvasının (asetabulum), femur başı için kılavuz oluşturacak şekilde konumlandırılması gereklidir. Bunu kemik ameliyatları ile gerçekleştirmek mümkündür.